"Dankzij therapie kan ik nu mijn leven opnieuw opbouwen"
John, vluchtelingenkamp Nyarugusu
De dag die alles veranderde
Zo'n 18 jaar geleden werd Johns leven helemaal overhoop gegooid. In 2015, tijdens de onrusten na de presidentsverkiezingen in Burundi, werden zijn ouders, broers en zussen vermoord door gewapende mannen. Hijzelf mocht blijven leven, op voorwaarde dat hij zelf zijn jongste zus zou ombrengen:
"Wat er mij dag overkwam als dertienjarige, zal ik mijn hele verdere leven met mij meeslepen."
Vlucht
Na de gruwel, vluchtte John in zijn eentje, halsoverkop, richting Tanzania. Te voet, zonder eten of drinken, puur op zijn overlevingsinstinct. Het was een helse tocht. Aangekomen bij de grens, verloor hij zijn bewustzijn. Hij was volledig mentaal en fysiek uitgeput. Hij werd overgebracht naar het vluchtelingenkamp. Pas daar kwam hij weer tot bewustzijn.
Kamp
Een week na zijn aankomst in het kamp, kwam bij John pas het volle besef binnen wat er die noodlottige dag gebeurd was en kwamen de eerste symptomen naar boven van een posttraumatisch stresssyndroom.
"De vreselijke dingen die ik in Burundi had meegemaakt, kwamen steeds terug in mijn hoofd. Ik was bang en boos. Ik kon niet meer goed nadenken. Ik had vreselijke nachtmerries waarin mijn jongste zusje telkens op mij af kwam gestapt. Ze bond me vast en zou me doden. Dan begon ik op iedereen te slaan, uit pure angst. Ik doolde ook vaak rond op straat en had waanbeelden. De mensen begrepen niet wat er met mij aan de hand was. Sommigen dachten dat ik een dief was, grepen mij vast en brachten me naar de politie."
Kasaka
Uiteindelijk werd John overgebracht naar het psychiatrisch centrum van de Broeders van Liefde in Kasaka, op zo'n 150 km van het kamp vandaan.
"Daar onmoette ik dokter Chantal. Ook zij is ooit moeten vluchten. Ze begreep dus heel goed hoe ik mij voelde. Ze heeft heel veel met mij gepraat in Kasaka. Ze legde mij uit dat wat ik in Burundi had meegemaakt, een zwaar trauma was. Ik kreeg ook medicatie die ik kon nemen wanneer ik waanbeelden kreeg. Ik verbleef een aantal weken in Kasaka en voelde dat ik weer grip kreeg op mijn eigen leven. Dokter Chantal en haar team hebben mij daar fantastisch geholpen."
John werd teruggebracht naar het kamp. Daar krijgt hij zijn medicatie verder voorgeschreven. Hij houdt ook nog contact met dokter Chantal. Zijn vreselijke herinneringen uit het verleden zijn niet verdwenen, maar hij heeft de gebeurtenissen van toen, dankzij zijn therapie, nu wel een plaats kunnen geven. Ook zijn hallucinaties heeft hij onder controle.
Gezin
"Ik ben ondertussen getrouwd met mijn vrouw Hadjija en we zorgen samen voor ons dochtertje. Ik was meteen eerlijk tegen haar over wat mij was overkomen. Ze weet dat ik een zwaar litteken met me meedraag, maar ze aanvaardt me zoals ik ben. Mocht ik toch hervallen, dan weet ze ook wat ze moet doen. "
Aanvaarding
Maar niet iedereen in het kamp aanvaardt zo maar het soms afwijkend gedrag van mensen die het mentaal moeilijk hebben. Velen denken dat ze doen alsof om medelijden op te wekken. En ook al heeft John zichzelf opnieuw onder controle, toch blijven heel wat mensen hem nog altijd beschouwen als "de gek".
Hiphop
John wil deze vooroordelen graag de wereld uit. Hij zet zich hiervoor in als hiphopartiest, onder de naam "Chizi Fresh".
"Dokter Chantal had me aangeraden om een uitlaatklep te vinden voor mijn emoties. Dit is voor mij hiphopmuziek. Samen met mijn vriend Sompo schrijf ik liedjes over wat ik persoonlijk heb meegemaakt. Zo leer ik de mensen dat iedereen op een dag problemen kan krijgen in je hoofd. Maar dat je er dan over moet praten en hulp moet zoeken bij specialisten zoals dokter Chantal. En ook al heb je problemen, je blijft een mens die respect verdient. Als artiest noem ik mijzelf Chizi Fresh, de coole gek."
Waterdrager
"Ik merk dat mijn buren me heel erg appreciëren omdat ik zo hard werk voor mijn gezin. Iedere dag probeer ik wat geld bij te verdienen door water rond te dragen in het kamp. De voedselrantsoenen die we van de VN krijgen zijn nauwelijks voldoende om te overleven. En ik wil dat mijn gezin niets te kort komt."
Toekomst
"Ik hoop op een dag te kunnen terugkeren naar Burundi en daar mijn oude vrienden te kunnen zien. Maar voorlopig is het land voor mij nog niet veilig. Ons gezin blijft dus nog een poosje hier in het kamp. Samen met m'n vrouw willen we ons dochtertje de best mogelijke kansen geven. Zij is onze toekomst. "
